'Op weg naar werk met sport als katalysator'
Tientallen projecten overal in Nederland bewijzen de waarde van sport als katalysator voor succesvol re-integreren. Zoals in PI Ter Peel en PI Dordrecht, waar gedetineerden een intensief sporttraject volgen als opstap naar betaald werk. Sociale onderneming Buitengewoon, onderdeel van de Facilicom Group, is hier nauw bij betrokken.
Tien vrouwelijke gedetineerden volgen in PI Ter Peel een intensieve weerbaarheidstraining. Onder leiding van een ervaren trainer werken ze niet alleen aan hun fysieke weerbaarheid, maar komen ze ook mentaal sterker in hun schoenen te staan. Hoe belangrijk dit is, legt casemanager Ger Jansen uit: “Vrouwen in detentie zijn vaak door een groot deel van hun netwerk in de steek gelaten. Ze zijn echt op zichzelf aangewezen. Door deze training komen ze sterker in hun schoenen te staan en leren ze ook hoe ze ‘nee’ moeten zeggen.”
“Bouwen aan vertrouwen”
De training vloeit voort uit het contract dat DJI sloot met beveiligingsbedrijf Trigion. Dit is onderdeel van de Facilicom Group, een groot facilitair bedrijf in beveiliging, catering, schoonmaak, technische beroepen en welzijn. Onderdeel van de afspraak is dat de Facilicom Group ruimte biedt aan werk voor ex-gedetineerden. Dit past precies in het profiel van Buitengewoon, de sociale onderneming binnen de bedrijvengroep die kansen biedt aan mensen die nu vaak aan de zijlijn van de arbeidsmarkt blijven staan. Joanne Hubers is namens Buitengewoon betrokken bij het project in PI Ter Peel. Als onderdeel van het traject voert zij intensieve gesprekken met de vrouwen die aan de training deelnemen. “In de tien weken dat de training loopt, bouw ik in die gesprekken vooral aan vertrouwen. Ik probeer te achterhalen wie ze zijn, wat ze kunnen en waar ze blij van worden. Vervolgens vraag ik hoe ik hen kan helpen op weg naar een baan. Het doel is een duurzaam dienstverband binnen de Facilicom Group, maar als wij als springplank dienen voor een baan elders, is dat natuurlijk ook goed.”
Eerder volgde een groep van negen vrouwen de training. Met behoorlijk succes: vier vrouwen zijn binnen de Facilicom Group aan het werk gegaan. Twee anderen hebben via het netwerk van Buitengewoon een baan elders gevonden. Voor Ger is het geen verrassing: “De meeste vrouwen die hier vastziten, zoeken stabiliteit en zekerheid. Dat is precies waar we met dit project op inzeten.”
FC Dordrecht Inside
In Dordrecht had DJI al eerder de handen ineengeslagen met FC Dordrecht, op het moment van schrijven nog volop in de race voor promotie naar de Eredivisie. Onder de noemer FC Dordrecht Inside werken mannelijke gedetineerden hier aan hun werknemersvaardigheden – met voetbal als katalysator. Gerko Brink, projectleider Werk & Sport bij DJI, vertelt dat FC Dordrecht past in een rij voetbalclubs waarmee wordt samengewerkt: “We doen dat ook met FC Emmen, Cambuur, De Graafschap, FC Utrecht, ADO Den Haag en Heracles Almelo. En buiten het betaald voetbal ook met straatvoetbalorganisatie StreetKings en met de Roterdamse honkbalclub Neptunus. Normaal gesproken zoeken we voor het bieden van werkmogelijkheden aansluiting bij uitzendbureaus uit het netwerk van die voetbalclubs. Maar FC Dordrecht beschikte daar nog niet over. Daarom is Buitengewoon aangesloten bij het project in Dordrecht.”
De doelstelling is hetzelfde als in PI Ter Peel: duurzaam werk bieden aan ex-gedetineerden. Maar de invulling is totaal anders, benadrukt Gerko: “Voetbal is veel meer gericht op samenwerking, discipline, spelvreugde en groepsbinding. Je ontdekt wie zich als leider profleert, wie graag freewheelt of wie het liefst op de achtergrond blijf. Alleen al het dragen van een sportshirt werkt statusverhogend. Wie volhoudt, mag het houden. Het zorgt voor enorm veel trots: ‘ik hoor erbij’.”
Training-on-the-job
Gerko werkt veel met leveranciers samen. Samenwerking met Buitengewoon is volgens hem om twee redenen interessant: “Ten eerste biedt Buitengewoon als onderdeel van de Facilicom Group een landelijke dekking. Ten tweede doet het bedrijf niet alleen de matching, maar zorgen jobcoaches ook voor begeleiding-on-the-job.” “En dat is cruciaal, beaamt Joanne: “Als je iemand binnenhaalt, maar vervolgens niet betrokken blijf bij de ontwikkeling van die persoon, daalt de kans op succes, leert de ervaring. Dus blijven we mensen vasthouden.”
Intrinsieke motivatie
Het mag misschien overkomen als een groot succesverhaal, maar ze waarschuwt: “Het kost óók veel moeite om ex-gedetineerden een veilige plek op de werkvloer te geven. Er bestaan vooroordelen over mensen die hebben vastgezeten.”
Ook de deelnemers aan de weerbaarheidstraining hebben daarmee te maken, weet ze. Wat in hun voordeel spreekt, is dat Joanne ze in tien weken goed heeft leren kennen: “Ik heb een kijkje in hun leven gekregen en heb echt een persoonlijke band opgebouwd. Daardoor kan ik ze veel overtuigender presenteren in mijn gesprekken met managers die over het aantrekken van personeel gaan.”
De betrokkenheid van Joanne is precies wat er nodig is om projecten als deze tot een succes te maken, benadrukt Ger: “Als je samen met de leverancier niet het ‘gevoel’ hebt, zou je geen energie in samenwerking moeten steken. Hier is dat gevoel er wel. Het mooiste compliment dat ik hoorde was van een vrouw uit de eerste groep die tegen een andere vrouw zei: “Als je iets wil doen waar je echt wat aan hebt, moet je deze training volgen.”
Intrinsieke motivatie, daar gaat het om, besluit Gerko: “Als een leverancier alleen aan social return gaat werken omdat het nu eenmaal contractueel is afgesproken, gaat het in de praktijk niet werken. Het lukt alleen als je er samen in geloof en er ook echt wat van wil maken.”
Buitengewoon verzorgt sinds 2024 ook het project ‘SB Gym Inside’ in de vrouwengevangenis van PI Nieuwersluis. Dit project is vergelijkbaar met het project in Ter Peel.
